Tytuł: „Wiek czerwonych mrówek”

Tytuł oryginału: Das Zeitalter der Roten Ameisen

Autorka: Tania Pjankowa

Wydawnictwo: Mova
Gatunek: literatura piękna
Data premiery: 11.01.2023
Liczba stron: 312

Opis książki

Przejmująca powieść o jednym z najtrudniejszych momentów w historii Ukrainy – Wielkim Głodzie w latach 1932–1933.

Rodzina młodej Jawdochy umiera z głodu, podobnie jak wiele innych rodzin w miejscowości Macochy. W tym samym czasie żona radzieckiego komisarza Sołomija zajada smutek po stracie dziecka, nieświadoma sytuacji. Swyryd, przedstawiciel wiejskiej władzy, zupełnie pogubił się w swoich odczuciach i nie wie co nim kieruje – miłość czy partia.

Zdaje się, że tych bohaterów dzieli ogromna przepaść. Nie wiedzą oni jeszcze, że przyjdzie im zjednoczyć się przeciwko czerwonemu mrowisku swoich radzieckich ciemiężycieli.

Tania Pjankowa stworzyła głęboką psychologiczną powieść. Na tle niewyobrażalnej tragedii przedstawia los zwykłych ludzi, o różnych statusach i charakterach. Książka otrzymała trzecią nagrodę w konkursie „Koronacja Słowa” w 2021 roku.

źródło: Lubimy Czytać

Recenzja

Dławiąca niemym szlochem wymownej niesprawiedliwości, która otumania obrazowością narracji. Zatrważająca sukcesywnie zanikającym człowieczeństwem, które wypiera nieodzowny instynkt przetrwania. Rozdzierająca serce emocjonalnym portretem głodu, który likwiduje fizyczność i zdrowe zmysły – cichego, uosobionego bohatera powieści.

„Wiek czerwonych mrówek” to historia rozpisana na trzy głosy, ukazująca przerażające realia, które odcisnęły swoje tragiczne piętno na kartach historii. W formie wolnej od przemocy, ale z wyraźnym akcentem brutalności skompilowanej z bezwzględnością, autorka referuje oblicze głodu, który dotyka ludność na ziemiach Ukrainy. Kształtuje jako pragnienie odbierające nie tylko życie, ale także mentalność, wyzuwające z wrażliwości, jako iluzoryczne remedium na dojmujące traumy, jako narzędzie władzy i manipulacji – to wielowymiarowa odsłona, która spaja tak różne od siebie kreacje bohaterów. Nici trzech perspektyw tkają sukno nasączone czerwoną trucizną, które całunem zaślepienia, skaża umysł. Dosłowność sprawia emocjonalną trudność odbioru, psychologiczne meandry, które Tania Pjankowa postanowiła podkreślić, oraz zalewające falami przytłaczające uczucia, których wydźwięk namacalnie wręcz boli, gnieżdżą się pod skórą czytelnika, nie pozwalając już spojrzeć z lekceważeniem na kromkę chleba. Nieco surowa, choć niewątpliwie poetycka i przesiąknięta bezmiarem impresji narracja, intensyfikuje kontekst przekazu. Ta treść krzyczana jest na jednym wdechu, ale i szeptana między szybszymi uderzeniami serce – dociera istotą jawnie obnażonego szaleństwa do najmocniej czułych strun. Bezsprzecznie wstrząsa świadomością, że o materii tak mocnej i druzgocącej, można opowiadać tak pięknie i finezyjnie. Ta kompozycyjna przepaść między ewidentnym złem, a jego zachwycającym ujęciem, sprawia, że jego wizualność oscyluje wokół surrealizmu. Uderzająca jaskrawym kontrastem proza życia, konfrontuje odmienne środowiska na tle najbardziej dramatycznego okresu w dziejach Ukrainy, które złączone esencją straty spowijają niepodziewanie swój wspólny los. Poruszająca osnowa toczy mimowolne łzy, które nieproszone suną po policzku, otula dotkliwą bezradnością, napawa trwogą pomieszaną ze współczuciem. Spójność i kompleksowość społecznych wizji utrwala fabularny fundament oprawcy i ofiary, Tania Pjankowa, relacjonuje bowiem także symbolikę tytułowych czerwonych mrówek. Gorzki posmak okrucieństwa, nakreślony piórem autorki, to echo niewypowiedzianego i przemilczanego, które trwale tatuują się pod powiekami, które lokują się w odmętach pamięci, które wnikają w senne majaki. One nagle staje się wyraziste i niezapomniane – dążenie, którym kierowała się Pjankowa w swojej twórczości ewidentnie zostało zrealizowane. „Wiek czerwonych mrówek” to przedstawicielka literatury pięknej, która nie tylko magnetyzuje słowną ekspozycją, ale i uwypukla dobitnie eksplorowany przekaz, a przede wszystkim uderza w refleksyjne tony, które niewymuszenie zmieniają postrzegania posiadanej codzienności.