Tytuł: „Tylko ona została”

Tytuł oryginalny: The Only One Left

Autor: Riley Sager

Wydawnictwo: Mova
Gatunek: thriller psychologiczny
Data premiery: 08.11.2023
Liczba stron: 496

Opis książki

Brutalne morderstwo, po latach sprowadzone do dziecięcej rymowanki, wstrząsnęło wybrzeżem Maine w 1929 roku. Większość ludzi oskarżała o zabójstwo siedemnastoletnią Lenorę Hope, która jako jedyna przeżyła masakrę. Dziewczyna wyparła się dokonania zabójstw, a policja nie była w stanie udowodnić jej winy.
Od tamtych wydarzeń minęło prawie pięćdziesiąt lat. Kobieta nigdy nie odniosła się do oskarżeń i nie wypowiedziała się publicznie o tym, co wydarzyło się tamtej nocy. Nigdy nie opuściła również murów Hope’s End, rezydencji na klifie, w której doszło do masakry.
Jest rok 1983, kiedy do rozpadającej się posiadłości przybywa opiekunka Kit McDeere. Ma zaopiekować się Lenorą, a także zastąpić poprzednią pielęgniarkę, która bez słowa w środku nocy opuściła rezydencję.
Siedemdziesięciojednoletnia staruszka na skutek serii udarów straciła mowę i zdolność poruszania się. Komunikuje się ze światem poprzez powolne wystukiwanie słów na maszynie do pisania.
Pewnej nocy Lenora składa Kit niespodziewaną ofertę. Wystukuje na maszynie zdanie: „Chcę opowiedzieć ci wszystko”.
Gdy opiekunka poznaje kolejne wydarzenia, które doprowadziły do masakry rodziny Hope, dociera do niej, że ta historia jest jeszcze bardziej skomplikowana, niż mogłoby się wydawać.
Kit zaczyna podejrzewać, że Lenora nie mówi jej całej prawdy. Jej pozornie bezbronna podopieczna nagle przestaje sprawiać takie wrażenie...

źródło: Lubimy Czytać

Recenzja

Osnuta z intensywnie odczuwalnym dreszczem niepokoju, który pobudzająco mknie po kręgosłupie. Owiana gęstą aurą grozy, która staje się namacalna w klaustrofobicznej przestrzeni gotyckiego domu na klifie. Niesiona nurtem złowieszczej rymowanki opowiadającej historię na wskroś zatrważającą.

„Tylko ona została” to podszyty nieustanną obawą, całkowicie niejednoznaczny i wyzuty z przewidywalności thriller psychologiczny, który finalnie pozostawia w niemym szoku. Riley Sager inicjacyjne rozdziały tka dosyć niespieszną narracją, początkowo buduje bowiem duszny klimat rezydencji zanurzonej w tajemnicach i naznaczonej okrutnymi zbrodniami sprzed ponad pięćdziesięciu lat. W jej ścianach ewidentnie skrywa się podstępne zło, które emanuje z przesiąkniętych morderstwami pomieszczeń, a jej fundamenty nieustannie się kruszą, przerażająco chyląc się ku czeluści przepaści, ku nieuchronnemu pochłonięciu. I ta pułapka spowija także czytelnika – coraz mniej pewnego krystalizujących się w głowie teorii, coraz mocniej zaskakiwanego przebiegiem zdarzeń i tak bardzo nieświadomego prawd, które autor z rozmachem obnaży.

Oskarżenie o pozbawienie życia najbliższej rodziny nie pozostaje przez społeczność małego miasteczka zapomniane, wciąż rezonuje w ludzkich umysłach i niepopartych dowodami opiniach. Wtedy siedemnastoletnia, teraz ponad siedemdziesięcioletnią kobietę wciąż okrywa całun niedopowiedzeń, wciąż stanowi ona legendarne uosobienie nikczemności, choć bezlitosny los pozostawia ją niemą i prawie w pełni sparaliżowaną, a przy tym definiuje więźniem murów posiadłości. Zatrudnienie nowej opiekunki stanie się katalizatorem znegliżowania zaaranżowanych sekretów, przerwie monotonną rutynę egzystencji, wreszcie pozwoli na oświetlenie mrocznych zakamarków wymownie tytułowanego domu, Hope’s End. Trudno o bardziej złożone i okryte ekspresywnymi emocjami rozwiązanie zagadki, z pietyzmem odkrywane przez młodą kobietę o równie enigmatycznej przeszłości kryminalnej i równie męczących sennych demonach. „Chcę Ci opowiedzieć o wszystkim” to zdanie wystukane starczymi palcami na maszynie do pisania, które prowokuje do tworzenia własnych powiązań między przeszłością a teraźniejszością, do permanentnego rozmyślania o winie i karze. To WSZYSTKO naprawdę budzi lęk…

Tu wyczuwalne napięcie pęczniejącego zła kompiluje się z impresją bolesnej tęsknoty, z rozdzierającym serce żalem, dojmującą niemocą, ale zarazem z niegasnącą podejrzliwością i nieufnością. To kompozycja, która odzwierciedla bombę z opóźnionym zapłonem – przez całą treść słychać skwierczący odgłos palącego się lontu, ale to obezwładniający wybuch zakończenia wprowadza w paraliżujący zmysły stupor. I tym samym na usta ciśnie się zwrot: „To niemożliwe”! Tylko Riley Sager potrafi tak dobitnie wstrząsnąć odbiorcą, zarazem tylko on ma tak wyraźne skłonności do manipulacji jego umysłem. Swoją nietuzinkową prozą ewidentnie uzależnia, tworząc fabułę tak zawiłą, że bezsprzecznie niemożliwą do odłożenia, a przy tym kusząco ponurą i absorbującą w psychologiczne meandry nakreślonych portretów. Choć też nie sposób odmówić tej kreacji dozy przerysowania – to z pewnością sprawia, że twórczość autora albo się kocha, albo nienawidzi. Realizm odmalowanych scenerii, wnikliwa eksploracja lawirowania między kłamstwami, intrygująca osnowa i wyeksponowana siła uczuć konstruują literacką układankę, której samodzielne ułożenie nie jest osiągalne, której całościowy obraz hipnotyzująco satysfakcjonuje bądź zwyczajnie odrzuca. Tu nie ma nic pomiędzy – ani w treści, ani w odbiorze.