Tytuł: „Powróceni”

Tytuł oryginału: Afterlives

Autor: Abdulrazak Gurnah

Wydawnictwo: Poznańskie
Gatunek: literatura piękna
Data premiery: 26.10.2022
Liczba stron: 400

Opis książki

Powieść laureata Nagrody Nobla w dziedzinie literatury. Wielopokoleniowa saga o stracie, miłości i niepamięci osadzona w Afryce Wschodniej, na początku XX wieku.

Ilyas jako dziecko uciekł z domu, a następnie został porwany przez żołnierza z Schutztruppe i stracił kontakt z bliskimi. Po latach wraca, ale rodzice już dawno nie żyją – udaje mu się jedynie odnaleźć siostrę. Afiya, wychowywana przez przybranych krewnych, doświadczyła przemocy i nie sądziła, że kiedykolwiek będzie zdolna do miłości. Khalifa tylko pozornie miał wpływ na swój los: zarówno praca, jak i żona zostały dla niego wybrane. Hamza, oddany w zastaw za długi, trafił do oddziału askarysów, ale ocalał z wojny, która naznaczyła go na zawsze. Teraz wraca i próbuje ułożyć sobie życie.

Gurnah splata losy tej czwórki w porywającą opowieść o młodych ludziach, o ich codzienności, pragnieniach, ale także trudnych wyborach moralnych, których dokonują. Chociaż są ofiarami przemocy, bywają też jej sprawcami, gdyż ich życie toczy się w cieniu wielkiej historii i nadciągającej wojny.

źródło: Lubimy Czytać

Recenzja

Wzbudzająca podziw skrupulatnie nakreślonym zapleczem historycznym, odbijająca w swojej literackiej tafli w pełni autentyczne emocje, poruszająca wymownym smutkiem, który pod powłoką prozy dnia, tkwi zakorzeniony we włóknach losu bohaterów.

„Powróceni” to osadzona na odciskającym krwawy ślad na kartach historii kolonializmie w Afryce Wschodniej powieść, która obnaża brutalność i bestialstwo imperialnych armii, tym samym uwypuklając powstałe na przestrzeni lat kontrastujące postrzeganie owych incydentów. Na swoistym fundamencie działań wojennych, zbudowano portrety czterech, początkowo odrębnych ludzkich żyć, których egzystencjalne nici sugestywnie się splatają, tkając obraz starty i posiadania, wyraźnie jaskrawiący się swoimi barwami. Niespiesznie niesiona piórem autora fabuła, uzewnętrznia drugie dno wydarzeń, utrwalonych na mapie świata, ukazując inną, znacznie szerszą perspektywę realnie zaistniałych na obszarze Czarnego Lądu zjawisk, które skompilowano z fikcyjnymi kreacjami, nadając treści jawnie emocjonalnego wydźwięku. Naznaczono codzienną rutynę pielęgnowanymi tęsknotami, prozaiczność zagnieżdżonymi pod skórą demonami, zrodzonymi z doznanych traum, a okruchy usilnie wydzieranego szczęścia, wytatuowanymi pod powiekami bolesnymi doświadczeniami – to kompozycja niewątpliwie nasączona olbrzymią dozą smutku, jednocześnie oddająca hołd oddziałom kolonialnym, błędnie jawiącym się jako lojalni niemieckiemu państwu kolaboranci, uczestniczący w walkach z własną społecznością. Siła wyrażana surową władzą oddziałuje na odczuwalne w każdej sferze piętno, determinuje podejmowane decyzje nie tylko bezpośrednio nim dotkniętych, ale również tych, na których wojenne utarczki aluzyjnie kładą swój cień. To pozycja karmiąca wrażliwość czytelnika, dostarczająca złożonych, wielobarwnych doznań, ale i źródło głębokich refleksji o walorze uzmysławiającym niewyartykułowane i zmodyfikowane prawdy. Noblista w „Powróconych” kreśli symbolikę tytułowych powrotów, dosłownych i iluzorycznych, trudnych i nieuchronnych. Powrotów jednostki, zagłuszanej głosem ogółu, który przebija się krzykiem o potrzebie szacunku, przynależności i akceptacji. Spisana wysublimowanym językiem, konfrontuje dwie wizje – wyobcowanych i świadomie zawłaszczających, tak się od siebie różniące, tak ewidentnie skrajne, splatające konkretność z uniwersalizmem. To nietuzinkowa odsłona wielowymiarowej przemocy, intencjonalnie wzniecająca dyskomfort czytelnika, bezsprzecznie otwierająca mu oczy na to, co zapomniane w obliczu innych zdarzeń w dziejach ludzkości. Saga eksponująca implikacje bytów tożsamego oraz nadchodzącego, które wygrywają nuty tragizmu w regionie afrykańskim. Warto!